XXIV. HÜKÜMDAR KÜN-TOĞDI'NIN ÖĞDÜLMİŞ'İ ÇAĞIRDIĞINI SÖYLER [KÜN TOGDI İLİG ÖGDÜLMİŞNİ OKIMIŞIN AYUR]

No	Kutadgu Bilig	Türkiye Türkçesi
1548	bu ay toldı yasın keçürdi ilig okıp oglıŋa birdi öt sav erig	Hükümdar, Ay-Toldı'nın yası sona erince, onun oğlunu çağırtarak, ona öğüt ve nasihatte bulundu.
1549	ayur ay ogul kılma artuk sakınç sakınç keçse ahır tüpinde sevinç	Dedi: — Ey oğul, fazla üzülme; keder geçer ve arkasından sevinç gelir.
1550	saŋa tegmedi bu sakınç yalŋuzun maŋa tegdi kadgu sakınçlar uzun	Bu keder yalnız sana dokunmadı; bu benim için de sonsuz kaygı ve üzüntü oldu.
1551	köŋülni çökürme özüŋni avıt baka tur maŋa öz tapugka ivit	Gönlünü çökertme, kendini avut; benim yanıma gel ve hizmetimde bulun.
1552	ataŋ öldi erse ata men saŋa atalık kılayın ogul bol maŋa	Baban öldü ise, ben de sana bir babayım; ben sana babalık edeyim, sen de bana oğul ol.
	ÖGDÜLMİŞ CEVABI İLİGKE	ÖĞDÜLMİŞ'İN HÜKÜMDARA CEVABI
1553	yir öpti kör ögdülmiş aydı ilig uzun kiç yaşagıl aşayu ilig	Öğdülmiş yer öptü ve dedi: — Ey hükümdar, Allah sana devletin başında uzun ömürler versin.
1554	men igdiş kuluŋ men tapugçı seniŋ yulug bolsu canım iligke meniŋ	Ben senin himaye ettiğin bir kulunum, senin hizmetkârınım; hükümdar için canım feda olsun.
1555	atam canı boldı iligke yulug yulug kılsu teŋri saŋa bu kulug	Babamın canı hükümdarın hizmetinde feda oldu; Tanrı sana bu kulu da feda etsin.
1556	çıkardı atası bitigin ogul iligke ötündi kör akru amul	Çocuk babasının mektubunu çıkardı, edep ve hürmetle hükümdara takdim etti.
1557	ilig aldı açtı okıdı bitig sözin uktı aydı isiz ay tetig	Hükümdar mektubu aldı ve açıp okudu; ne demek istediğini anladı ve dedi: — Ne yazık, ey akıllı insan.
1558	ayur ay bagırsak kişide burun kapugum kurıttıŋ kor ittiŋ orun	Ey merhametli insan, ey insanların ileri geleni, kapımı kimsesiz ve yerini boş bıraktın.
1559	tirigle tapındıŋ ötediŋ hakim ölürde muŋadıp yidiŋ hem gamım	Hayatta iken, hizmet ettin ve hakkımı ödedin; ölürken de beni düşündün ve benim için üzüldün.
1560	hakıŋnı öteyümedim men seniŋ bayat ok ötesün seniŋ haklarıŋ	Ben senin hakkını ödeyemedim; senin hakkını bizzat Tanrı ödesin.
1561	neteg kim sevinçlig men sindin bu kün bayat birsüni miŋ sevinçiŋ kutun	Sen beni bugün nasıl memnun ettin ise, Tanrı da seni öyle memnun etsin.
1562	sözin kesti ilig közi yaş saça turup çıktı andın sakınçıg kuça	Hükümdar sözünü kesti, gözünden yaşlar akıttı; Öğdülmiş keder iyinde, oradan kalkıp, çıktı.
1563	eviŋe kelip kirdi köŋli tüşük kapug yaptı kaç kün sakınçın tügük	Gönlü sıkıntı içinde, gelip evine girdi; bir kaç gün her kese kapısını kapalı tutup, kederi ile baş-başa kaldı.
1564	bu ay toldınıŋ kıldı oglı yogı çıgayka üledi kümüş hem agı	Oğlu, Ay-Toldı için, ölüm aşı yaptı; fakirlere gümüş ve ipekli kumaşlar dağıttı.
1565	keçürdi yime ök ata kadgusın yakın kıldı özke kişi edgüsin	Babasının matemini böyle hayırlı işler yaparak geçirdi; iyi insanları kendisine ahbap edindi.
1566	ata pendi tuttı yorıdı köni kutı künde arttı yarudı küni	Baba öğüdünü tuttu ve doğruluktan ayrılmadı, saadeti günden güne arttı, güneşi parladı.
1567	negü tir eşit emdi öglüg kişi başında keçürmiş bilir il işi	Şimdi akıllı, görmüş-geçirmiş ve memleket ışını bilen insan ne der dinle.
1568	ata pendini sen katıg tut katıg kutadgay künüŋ birge künde tatıg	Baba nasihatini sen sıkı tut, sıkı; günün kutlu olur ve sana her gün bir sevinç getirir.
1569	ataŋnı anaŋnı sevindür tapın yanut birge tapguŋ tümen miŋ asıg	Babanı, anneni hoşnut eyle, onlara hizmet et; bu hizmet karşılığı binlerce fayda elde edersin.
1570	ilig me katıglandı anda naru küniŋe uru bardı edgü törü	Hükümdar da o günden itibaren gayretle çalıştı, günden-güne iyi kanunlar vaz'etti.
1571	bayudı budun hem itildi ili iligke du’a kıldı budnı tili	Halk zenginleşti, memlekette nizam kuvvetlendi; halk hükümdara duâ etti.
1572	ilig bir kün oldurdı yalŋuz özün kemişti kitab ötrü baktı uzun	Hükümdar bir gün tek-başına oturuyordu; elindeki kitabı bıraktı uzun uzun düşündü.
1573	tügüldi ögi köŋli yetlümedi tiledi ayıtgu kişi bulmadı	Bir yere aklı takılmıştı, anlayamadı; sormak için birini aradı, fakat bulamadı.
1574	sakındı kör ay toldı erdemleri ayur ay diriga ol erde eri	O zaman Ay-Toldı'nın faziletlerini hatırladı ve: — Ah yazık, o erler eri idi — dedi —
1575	kapug körki erdi maŋa edgü iş budun asgı erdi aŋar tegse iş	O bana iyi arkadaş idi ve bârgâhımın süsü idi; o her işinde halkın faydasını düşünürdü.
1576	kurug kaldı ornı irildi işim irükler bütürgü kanı bir kişim	Arkadaşım kayboldu, yeri boş kaldı; hani bu boşluğu dolduracak bir insan.
1577	yana saknu aldı kör ögdülmişig ayur men unıtmış men edgü işig	Sonra birden-bire Öğdülmiş'i hatırladı ve dedi: — Ben bu iyi işi unutmuştum.
1578	ölürde ol ay toldı oglın maŋa tutuzdı anı men unıttım taŋa	Ay-Toldı ölürken, oğlunu bana emânet etmişti; hayret, ben onu nasıl unuttum.
1579	ata öldi erse ogul bar tirig birisin yitürdüm tutayın birig	Babası öldü ise, oğlu hayattadır; birini kaybettim, bari birini tutayım.
1580	kişi ıdtı terkin kör ögdülmişig okıdı öziŋe bekitti işig	Derhâl adam gönderdi, Öğdülmiş'i huzuruna çağırttı ve bu işi de böylece yerine getirdi.