XI. KİTABIN ADINI, MÂNASINI VE KENDİSİNİN İHTİYARLIĞINI SÖYLER [KİTAB ATI YÖRÜGİN YİME AVUÇGALIKIN AYUR]

No	Kutadgu Bilig	Türkiye Türkçesi
350	kitab atı urdum kutadgu bilig kutadsu okıglıka tutsu elig	Kitabın adını Kutadgu bilig koydum; okuyana kutlu olsun ve ona yol göstersin.
351	sözüm sözledim men bitidim bitig sunup iki ajunnı tutgu elig	Ben sözümü söyledim ve kitabı yazdım; bu kitap — uzanıp, her iki dünyayı tutan bir eldir.
352	kişi iki ajunnı tutsa kutun kutadmış bolur bu sözüm çın bütün	insan her iki dünyayı devletle elinde tutarsa, mes'ût olur; bu sözüm doğru ve dürüsttür.
353	bu kün togdı iüg tidim söz başı yörügin ayayın ay edgü kişi	Önce Kün-Toğdı hükümdardan bahsettim; ey iyi insan, bunu izah edeyim.
354	basa aydım emdi bu ay toldını anıngdın yaruyur ıduk kut küni	Sonra Ay-Toldı'dan söz açtım; mübarek saadet güneşi onunla parlar.
355	bu kurt togdı tigli törü ol köni bu ay toldı tigli kut ol kör anı	Bu Kün-Toğdı dediğim doğrudan-doğruya kanundur; Ay-Toldı ise, saadettir.
356	basa aydım emdi kör ögdülmişig ukuş atı ol bu bedütür kişig	Bundan sonra Öğdülmiş'i anlattım; o aklın adıdır ve insanı yükseltir.
357	anıngda basası bu odgurmış ol munı cakıbet tip özütri yörmiş ol	Ondan sonrakisi Odgurmış'tır; onu ben akıbet olarak aldım.
358	bu tört neng öze sözledim men sözüg okısa açılgay yitig kıl közüg	Ben sözü bu dört şey üzerine söyledim; okursan, anlaşılır; iyice dikkat et.
359	sevincin yorıglı ay edgü yigit sözümni yava kılma könglün eşit	Ey sevinç içinde ömür süren iyi genç, sözümü yabana atma, gönülden dinle.
360	katıglan yangılma könilik yolm yigitlik yava kılma asgın alın	Gayret et, doğruluk yolundan şaşma; gençliği heder etme, ondan faydalanmasını bil.
361	küsüş tut yigitlik keçer sinde terk kaçar bu tiriglik neçe tutsa berk	Gençliği aziz tut, çabuk geçer; ne kadar sıkı muhafaza edersen-et, bir gün kaçar.
362	seningde bar erken yigitlik küçi yava kılma taat tapug kıl tuçı	Sende henüz gençlik kuvveti varken, bunu boşuna geçirme; dâima tâat ve ibâdet ile meşgul ol.
363	küser men yigitlikke öknür özüm ökünçüm asıg yok keser men sözüm	Sonra gençliğin hasretini çeker ve peşiman olursun, amma son peşimanlık fayda vermez; sözüm bu kadar.
364	kiming kırkta keçse tiriglik yılı esenleşti erke yigitlik tili	- Kimin yaşı kırkı geçerse, gençlik insana:— "Allaha ısmarladık !" — der.
365	tegürdi manga elgin elig yaşım kugu kıldı kuzgun tüsi teg başım	'Elli yaşım bana elini değdirdi; kuzgun tüyü gibi olan başımı kuğu tüyüne çevirdi.
366	okır emdi altmış mangar kel tiyü busug bolmasa bardım emdi naru	Şimdi altmış:—"Bana gel!"— diye çağırıyor; ecel pususuna düşmezsem, şimdi oraya gideceğim.
367	kiming yaşı altmış tüketse sakış tatıg bardı andın yayı boldı kış	- Kimin yaşı altmışı doldurmuş ise, ondan- hayatın tadı gitmiş, onun yazı kışa dönmüştür.
368	otuz yıgmışın yandru aldı elig negü kılgay altmış tegürse elig	- Otuzun topladığını elli geri aldı, altmış elini değdirirse, ne yapacağım.
369	negü kıldım erki elig men sanga nelük türdüng emdi bu öçke manga	Ey elli, ben sana ne yaptım sanki, neden bana şimdi böyle kin bağladın.
370	tatıg erdi barça yigitlik işim agu kıldı emdi manga yir aşım	Gençlikte her işim bir zevk idi; şimdi bana yediğim yemek zehir oldu.
371	bodum erdi ok teg köngül erdi ya köngül kılgu ok teg bodum boldı ya	Vücûdum ok ve gönülüm yay gibi idi; şimdi vücûdum yay oldu, gönlümü ok yapmalıyım.
372	yigitlik negü yıgdı erse manga karılık kelip aldı kelgey sanga	Gençlik benim için ne topladı ise, ihtiyarlık gelip, onları aldı; o sana da gelecektir.
373	aya çergüçi kel mini çergüle yıl ay tutgunı boldum emgek bile	Ey çergüçi, gel beni çergüle; eziyet içinde ayların ve yılların esiri oldum.
374	kişensiz külündi mangumaz adak tünerdi yarumaz körügli karak	Ayağım kösteksiz olduğu hâlde, Misiz düştü, adım atamıyor; gören göz-bebeğim karardı, parlamıyor.
375	tatıg bardı öçti kurugsak otı yıradı meningdin yigitlik atı	Zevk gitti, gönül âteşi söndü; gençlik adı artık benden uzaklaştı.
376	odungıl ay kökçin ölümke anun bu keçmiş kününgke sıgıt kıl ünün	Ey kır saçlı uyan, ölüme hazırlan; geçmiş günlerin için ağla ve sızla.
377	keçip bardı öd kün yavalık bile bu kalmış kününg birle 'uzrüng tile	Hayat boş yere geçti-gitti, bari bu kalan günlerini tövbe ve istiğfar ile geçir.
378	ay mungsuz idim mengü tutçı tirig ölümke törüttüng bu sansız tirig	Ey ebedî, ölümsüz ve ihtiyacdan vareste olan rabbim, bu sayısız canlıları ölüm için yarattın.
379	tiler men seningdin du’am bu sözün tirig tutgıl anca yaşım kıl uzun	Ben sana şimdi yalvarıyorum ve şunu diliyorum: beni bir parça daha yaşat, ömrümü uzat.
380	seningdin kolup küç bu söz başladım tükel kılguka küç sen ök bir idim	Senden kuvvet isteyerek, bu söze başladım; ey rabbim, bunu tamamlamak için, sen kuvvet ver.
381	tilim tınma öggil yaratıglını yaragsıznı mindin yıratıglını	Ey dilim, durma, yaratana ve beni kötülüklerden uzak tutana hamd ve sena et.
382	ödürdi törütti yaruttı köngül köni yol öze tuttı könglüm amul	Seçti, yarattı ve gönülü aydınlattı; gönülümü iman içinde, doğru yol üzerinde tuttu.
383	karangkuda erdim yaruttı tünüm tünerikte erdim togurdı künüm	Karanlıkta idim, gecemi aydınlattı; zulmette idim, bana güneşi doğdurdu.
384	azıp yügrür erdim ayu birdi yol küyer erdim otka küdezmese ol	Yolumu şaşırmış, koşuyordum, bana yol gösterdi; o korumasa idi, ateşte yanardım.
385	ödürdi adırdı kötürdi mini azuklar yolındın kiterdi mini	O seçti, ayırdı, beni yükseltti; beni yolunu şaşırmışlar arasından uzaklaştırdı.
386	köngülüg bezedi yarukluk bile tilimni bezedi tanukluk bile	Gönülümü aydınlık ile süsledi; dilimi kelime-i şehâdet ile bezedi.
387	köngül birdi köz hem ukuş ög bilig aça birdi sözüm yorıttı tilig	Gönül, göz, akıl, zekâ ve bilgi verdi; dilimi açtı ve bana ifâde kudreti ihsan etti.
388	habib savcı yolı mini yetteçi ol ok savcı bolsu elig tuttaçı	Sevgili resulün yolu beni selâmete götürecektir; o resul bizzat bana şefaat etsin.
389	bu barça idim fazlı erdi kamug agırladı minteg tapugsuz kulug	Bütün bunların hepsi rabbimin fazlı ve keremi idi; benim gibi âsî bir kula değer verdi.
390	munıng şükri emdi neteg öteyin tirig bolsa özüm yılın hem ayın	Daha aylarca ve yıllarca yaşasam bile, bunun şükrünü bundan sonra nasıl öderim.
391	ilahi bilür sen bu acizlıkım sangar ok açar men mungum hem takım	Ey rabbim, benim bu aczimi bilirsin; her sıkıntı ve müşkülümü ben sana açarım.
392	kılumaz ma şükrüng sanga men bire meningdin şükür kıl sanga sen sira	Bunlardan bir tekinin şükrünü bile ben sana edâ edemem; benim tarafımdan sen kendine kendin şükret; senin hikmetine akıl ermez.
393	köni yol öze tüz tuta bir mini suçulma meningdin bu iman tonı	Beni doğru yol üzerinde doğruluğa sevk et; üzerimden bu imân libâsını çıkarma.
394	tenimdin çıkarda mening bu canım şehadet bile kesgil ahır tınım	Benim bu canım tenden çıkarken, son nefesimi kelime-i şehâdet ile al.
395	özüm kalsa yalnguz kara yir katın mangar ıdgıl anda öküş rahmetin	Kara yer altında tek başıma kalınca, orada da sayısız rahmetini bana ulaştır.
396	tapugsuz kulurig men yazukum öküş özüng fazlı birle keçür ay küsüş	Ben âsî bir kulunum, günahım çoktur; ey aziz Tanrı, beni kendi fazlın ve keremin ile affet.
397	kamug mü’minıg sen tözü yarlıka yarınki bekadın bu kün kıl lika	Sen bütün müminlerin hepsine de mağfiret et; yarınki beka âleminden didârını bana bugün göster.