XLVII. ÖĞDÜLMİŞ ODGURMIŞ'A BEYLERE HİZMET ETMENİN USÛL VE NİZÂMINI SÖYLER [ÖGDÜLMİŞ ODGURMIŞKA BEGLERKE TAPINMAK TÖRÜSİN TOKUSIN AYUR]

No	Kutadgu Bilig	Türkiye Türkçesi
4031	iki türlüg ol bu tapugçı kişi tapug kılsa itlür küniŋe işi	Bu hizmetkârlar iki türlü olur; hizmet ederlerse, işleri günden güne yoluna girer.
4032	biri oglan erken tapugka kirür takı bir bedük bolsa ötrü kılur	Bunlardan biri— çocukken hizmete girer, biri — büyüdükten sonra bu işe intisap eder.
4033	ikide talu edgüreki ol ol kiçigde tapug kılsa bassa köŋül	Bunlardan küçükken hizmete girip, benlik ve gururdan geçenler daha iyidir.
4034	neçe me bu kün söz saŋa aysa öz kiçiglerke başlap ayayın bu söz	Her ne kadar bugün bunları sana anlatıyorsam da, sözlerimi küçükleri göz önünde bulundurarak, söyleyeceğim.
4035	sözüg örte tutsa soŋı yig bolur kayu neŋ yig erse tüpi ig bolur	Sözü kapalı tutarsan, sonu çiğlik olur; çiğ olan her şeyin altında zarar vardır.
4036	bışıglıg tilese bışurgu sözüg bütünlük tilese bütürgü özüg	Olgun olmasını istersen, sözü pişirmelisin; doğruluk dilersen, kendin doğru yoldan ayrılmamalısın.
4037	tapugka açayın tise er kapug kiçig oglan erken kılıngu tapug	insan hizmet kapısını açmak isterse, küçük yaşta hizmete başlamalıdır.
4038	törü hem toku bilse tüzse yorık kirü hem çıka bilse itse kılık	Töre ve usûlü öğrenmeli, hareketini düzeltmeli, giriş ve çıkış tarzlarını bilmeli, tavır ve hareketi edep dâiresinde olmalıdır.
4039	tapugka irig bolsa erte turup köŋül til kiçig tutsa kodkı bolup	Erkenden kalkıp, hizmete hâzır bulunmalıdır; sözlerinde ve hareketlerinde mütevâzi olması lâzımdır.
4040	yumuşka irig bolsa yügrü turu kulak köz yiti tutsa aşru körü	Her işi sür'atle ve vakfında yapmalı; işine iyice dikkat ederek, gözü ve kulağı tetikte bulunmalıdır.
4041	özinde ulugka tapug kılsa öz tilin beklese ked katıg tutsa söz	Kendisinden büyüğe hizmet etmeli; dilini tutmasını bilmeli ve uluorta söz söylememelidir.
4042	tapugug oŋarsa bu yaŋlıg kiçig begiŋe yagudı oŋardı keçig	Böyle bir genç hizmette başarı gösterirse, beyine yakın olur ve merhaleleri muvaffakiyetle geçer.
4043	kirür hem çıkar bolsa anda naru ötün se ötüg sav törüçe körü	Bundan sonra girerken, çıkarken, dilek ve ricaları arz ederken, usûlüne göre hareket etmelidir.
4044	kiçig kur bu yirke tege türçise negüke yararın seçer beg basa	Küçük rütbeli kimseler bu mertebeye erişince, bey bundan sonra onların yapacakları işleri, tâyin eder.
4045	tapugçı tetig erse kılkı bütün ötügke yarar bu kopar terk kutun	Hizmetkâr akıllı ve dürüst tabiatlı olursa, o dilekleri hükümdara arz vazifesine yarar ve çabuk yükselip, ikbâle erer.
4046	atım ersig erse bolur ok yaçı köni erse kılkı bolur tamgaçı	iyi nişancı ve cesur ise, o okçu ve yaycı olur; doğru tabiatli ise, mühürdar olur.
4047	kılınçı arıg erse körklüg yüzi idişçi kılur beg ay köŋli yazı	Tavrı, hareketi temiz ve güzel yüzlü ise, onu bey saki yapar, ey iyi kalpli insan.
4048	bitig bilse sakış agıçı bolur ukuş ög ked erse bitigçi bolur	Yazı ve hesap işlerini bilirse, hazinedar olur; anlayış ve zekâsı iyi ise, kâtip olur.
4049	bularda kayuka ulansa bu öz idi korku aynu tapug kılgu uz	İnsan bunlardan hangisine erişirse-erişsin, çok dikkatli ve ihtiyatlı olmalı ve çok iyi hizmet etmelidir.
4050	negü tir eşitgil tapug kılguçı tapug yetrüp ötrü tilek bulguçı	Hizmet eden ve hizmeti sayesinde dileğine kavuşan kimse ne der, dinle.
4051	yüz utru turur bolsa begke özüŋ idi korku turgıl küdezgil közüŋ	Beyin huzurunda bulunurken, çok dikkatli ol ve görülmeyecek şeylere bakma ve onları görme.
4052	kılınç it yorık tüz özüŋni küdez köŋül til köni tut kısurgıl sözüŋ	Hareketini doğrult, tavrını düzelt, kendini gözet; gönlün, dilin dürüst olsun, sözünü kısa kes.
4053	tapug birle itlür kamug türlüg iş tapug birle kavşur saŋa edgü iş	Her türlü iş hizmet ile yoluna girer; hizmet sayesinde insan iyi arkadaşlara nail olur.
4054	negü edgü kolsa saŋa bu özüŋ tapug kıl tapuguŋ yarutgay yüzüŋ	Her hangi bir iyiliğe nail olmak istersen, önce hizmet et; hizmetin senin yüzünü güldürür.
4055	kalı begke utru turur erse sen közüŋ yirde tutgıl kulak törde sen	Beyin huzurunda bulunduğun zaman gözün yerde, kulağın baş-köşede olsun.
4056	elig kavşuru tut adakıŋ tüze bu oŋ elgiŋ urgıl sol elgiŋ öze	Ellerini kavuştur, ayaklarını birbirine bitiştir; sağ elini sol elin üzerine koy.
4057	kapugda kirürde oŋuŋ aşnu maŋ tilin yarlıkarda ögüŋ birle aŋ	Kapıdan girerken, önce sağ ayağını at; sana emir buyurulurken, aklın, fikrin onda olsun.
4058	ötüg ötnür erken köni tut elig iki tiz bile sök tüzün bol silig	Bir şey arz ederken, ellerini aşağıya doğru sarkıt; iki diz üzerine çök, arzı ihlâs ve sükûn ile yap.
4059	kıya bakma anda solun ya oŋun özüŋ eymenü tur eşit söz ögün	Huzurda iken, sağa veya sola bakınma; havf ve hürmet üzere ol, sözü dikkatle dinle.
4060	saŋa söz ayıtsa ötün söz çını cevab birse yarlıg tegürgil köni	Sana bir söz sorarsa, doğruyu söyle; cevap verirse, emrini sadâkatle yerine getir.
4061	süçig içme boşlag yorıma yava yaragsız yavuz işte kaçgıl ive	içki içme, faydasız ve boşu-boşuna dolaşma; yakışmayan ve fena işlerden derhâl uzaklaş.
4062	eşitmiş sözüg sen eşitmedük it közüŋ körmişin sen körünmedük it	İşittiğin sözleri işitmemiş gibi ol, gözünün gördüklerini görmemiş gibi ol.
4063	bu yaŋlıg tapınsa yaransa kişi kutı künde artar kör itlür işi	İnsan böyle hizmet eder ve kendisini beğendirirse, ikbâli günden güne artar, işi yoluna girer.
4064	kayusı alur hil bolur hil başı kayusı at adgır öze il başı	Bunlardan kiminin emrine takım verilir ve o takım-başı olur; kimi at-aygır üzerinde il-başı olur.
4065	kayusı sü başı kayusı hacib kayusı ılımga bolur söz açıp	Kimi sü-başı, kimi hâcip, kimi hükümdarın sır tevdî ettiği kâtibi olur.
4066	bu kurka tegip uz tapınsa bu er uluglukka yetlür tükel arzu yir	Bu derecelere erişip, iyi hizmet eden kimseler büyüklüğe ulaşır ve bütün arzularına kavuşurlar.
4067	kayuka ögelik tegir ög bolur kayu kök ayukluk öze at alur	Kimi aklı ile öğeliğe yükselir; kimi kök-ayukluk ile şöhret bulur.
4068	kayusı inanç beg kayu çagrı beg kayusı tigin beg kayu çavlı beg	Kimi inanç-bey, kimi çağrı-bey, kimi tigin-bey ve kimi çavlı-bey olur.
4069	kayu yavgu yugruş bolur il begi kayu atı teŋsiz bolur er ögi	Kimi yavgu, kimi yugruş veya il-beyi, kimi unvanının eşi olmayan er-öği olur.
4070	bu yirke tegi ol tapugçı kurı munıŋda naru yok agırlık kurı	Hizmetkârların dereceleri buraya kadardır; bundan sonra onlar için artık bir yükseliş derecesi yoktur.
4071	bu kurka tegürse tapugçıg bu beg ötedi tapugçı hakın öggü teg	Bir bey hizmetkârlarını bu derecelere yükseltirse, onlara hakkını kendisine minnettar bırakacak kadar ödemiş olur.
4072	bu kurka tegip er tapınsa birer idi ked tusulur begi arzu yir	Bu derecelere yükselen her hizmetkâr kendi vazifesini yaparsa, o beyine çok faydalı olur ve bey de arzusuna kavuşur.
4073	kalı ornasa bu otun er ili idi ök ulug yas kılur bu kulı	Eğer bu mevkilere küstah ve aşağılık adamlar yerleşirse, bu hizmetkârlardan beye büyük zararlar gelebilir.
4074	idi yakşı aymış ukuşlug bügü tegimsiz kişike bu kur birmegü	Akıllı ve hakîm insan çok güzel söylemiş:— Lâyık olmayan kimselere bu mevkiler verilmemelidir.
4075	takı munda yigrek ayur bu bilig biligsizke birme aya beg elig	Bilgili insan bundan daha iyi söylemiş: — Ey beyim, bilgisizin elinden tutma— demiştir.
4076	ukuşsuz kişiler bilig artatur biligsiz kişiler budun yavrıtur	Akılsız kimseler bilgiyi tahrif ederler; bilgisiz kimseler halkı harap ederler.
4077	biligsizke birse begi kur orun begiŋe yazıglı munı bil burun	Eğer bir bey bilgisiz kimseyi yükseltir ve ona mansıp verirse, şunu önceden bil ki, o kimse beyine sadâkat göstermez.
4078	uluglukka tegse ukuşsuz kişi idisi başın yir ay ilci başı	Akılsız kimse büyüklüğe ulaşırsa, ey büyük hükümdar, o efendisinin başını yer.
4079	kerek emdi begler tapugçı kulın biligi teŋinçe bedütse ulın	Onun için beylerin hizmetkâr kullarının derecelerini onların bilgileri nisbetinde yükseltmeleri gerekir.
4080	kulug ked sınagu kılınçı yaŋı ukuşı teŋinçe tegürgü öŋi	Kulu önce, tavrı ve hareketi bakımından, iyice tecrübe etmeli; sonra anlayışı nisbetinde ona paye vermelidir.
4081	bagırsak kerek kul begiŋe acır anı ötrü begler açınsa tegir	Kul sâdık olmalı ve her vakit beyini korumalıdır; ancak böyle kullara beylerin ihsanda bulunmaları doğru olur.
4082	negü tir eşitgil törü birgüçi törü birle beglik işin itgüçi	Kanun koyan ve kanun ile beyliğin işini tanzim eden insan ne der, dinle.
4083	neçe kul bedüse kul atı kul ok bedütmiş begiŋe tapugçı ol ok	Kul ne kadar yükselirse-yükselsin, kulun adı kuldur; o yükselten beyine karşı her vakit hizmetkâr olarak kalmalıdır.
4084	neçe beg kiçig erse atı beg ök tapugçı atında beg atı yig ök	Bey ne kadar küçük olursa-olsun, onun adı beydir; hizmetkâr adından bey adı her vakit üstündür.
4085	ay begler agırlap bedük bolmış er basınma begiŋni bedük tut agır	Ey beylerin değer verip, yükselttikleri kimse, beyine karşı gelme; onu büyük bil ve ona hürmet et.
4086	öçeşme bu begler bile sen bolup sözin sözlemegil meger ked körüp	Sen hiç bir vakit bu beyler ile rekabete kalkışma; iyice düşünmeden, ancak onların kullanmağa salahiyetli oldukları sözleri söyleme.
4087	olar tururlar kut elgi uzun küyer ot tururlar küyürgey özün	Onlar ikbâldirler, ikbâlin eli her şeye uzanır; onlar yanar âteştirler, başkalarını yakarlar.
4088	zemane tururlar zemane bile yaraşık kerek er sevinse küle	Onlar zemânedirler; sevinmesi ve yüzünün gülmesi için, insanın zemâne ile uzlaşması lâzımdır.
4089	takı yakşı aymış sınap bilmiş er tapug birle kopmış tilek bulmış er	Tecrübe ile bilen ve hizmet ile yükselerek, dileğine kavuşmuş olan insan da güzel söylemiş.
4090	küle baksa begler saŋa öz közün sevinme aŋar sen küvenme özün	Sana beyler güler yüz gösterirler ve teveccüh ile bakarlarsa, sen buna sevinme ve ona güvenme.
4091	tapugka tayanma kötürme köŋül saıta tügge begler yaŋılsa yüzün	Hizmete güvenip, gurur getirme; eğer yanılırsan, beyler sana tekrar kaşlarını çatarlar.
4092	kiçig ya ulug tut ne çavlug külüg tapugçı tapugçı turur belgülüg	İster büyük, ister küçük olsun, ister şöhretli ve namlı olsun, şu muhakkaktır ki, hizmetkâr — hizmetkârdır.
4093	katıglangu begke tapug yazmasa tapugçı yolında oŋın azmaza	Gayret etmeli, beye karşı hizmette kusur etmemeli ve hizmet yolundan şaşmamalıdır.
4094	neçe me yakın tutsa begler sini özüŋni unıtma yorıgıl köni	Beyler seni ne kadar kendilerine yakın tutarlarsa-tutsunlar, sen kendini unutma ve doğruluktan ayrılma.
4095	neçe edgü tutsa özüŋ korku tur işimsinmegil sen kıya baknu tur	Beyler sana ne kadar iyi muamele ederlerse-etsinler, sen onlardan emin olma, onları kendine eş sayma; dâima etrafını kolla.
4096	ara ot bolur kör ara suv bolur ara küldürür kör ara yıglatur	Onlar bâzan ateş olurlar, bak, bâzan su olurlar; bâzan güldürürler, fakat bâzan da insanı ağlatırlar.
4097	bu üç neŋke bolma yakın koşnısı küyer ot akar suv bu begler küsi	Şu üç şeye yakın komşu olma: yanar ateş, akar su ve bu beylerin şan ve şöhreti.
4098	kür arslanka okşar körü tursa beg öge tegse yumşar bolur torku teg	Dikkat edersen, bey pek yürekli arslana benzer; öğerek yaklaşırsan, yumuşar, ipek gibi olur.
4099	kalı basnu tegse buşar baş keser tamurın teşer kör sorup kan içer	Eğer ona saygısızca yaklaşırsan, hiddetlenir ve baş keser, damarını deler; insanın kanını emer, içer.
4100	buşar ödte barma begiŋke yaguk kalı bardıŋ erse ucuzluk anuk	Hiddetlendiği vakit beyine yaklaşma; eğer yaklaşırsan, itibardan düşeceğin muhakkaktır.
4101	ayıttukta sözle okıdukta kir selamet tirilgil tuçı bol agır	Sorduğu vakit cevap ver, çağırdığı vakit yanına gir; sağ ve selâmet yaşa, dâima ikbâlde ol.
4102	telim sözni eştip eşitmez itin közün körmişiŋni yitürgil katın	Bir çok sözleri duyduğun hâlde, duymamış gibi davran; gözünle gördüklerini içinde gizle.
4103	negü tir eşitgil özin tutnur er ödinde kirip kör ötüg ötnür er	Nefsine hâkim olmasını bilen ve vaktinde girip, hükümdara mâruzâtta bulunan insan ne der, dinle.
4104	kirü tur tiseler agırlık öküş çıka tur tise kör yüzüŋke söküş	Gir! derlerse, bu büyük bir lutüftür; "çık!" derlerse, bu insanın yüzüne karşı bir hakarettir.
4105	közüŋni küdezgil özüŋni tutun özin tutguçı er ajunda küsüş	Gözüne ve nefsine hâkim ol; nefsine hâkim olan insan bu dünyada azizdir.
4106	üç işte yırak tur katıglan usa biri kılma beglik söz aydım kese	Mümkün olduğu kadar gayret et, şu üç işten uzak dur: biri— beylik taslama; sözüm katidir.
4107	takı biri yalgan biri sukluk ol bu üç iş üçegü tüpi yokluk ol	Biri — yalan, biri — tamahkârlıktır; bu üç işin üçü de sonunda insanı mahveder.
4108	yoŋama kişig sen uşak sözleme köni sözlegil söz barın kizleme	Sen başkaları hakkında gammazlık etme, dedi-kodu yapma; doğru sözü söyle, doğruyu gizleme.
4109	özüŋni arıg tut kamugdın sıŋar arıg ol bu begler aŋ neŋ sever	Her bakımdan kendini temiz tut; bu beyler temizdir ve temiz şeyleri severler.
4110	özüŋ karşıka kirse baknu yorı sini kim agırlar agırla anı	Saraya girdiğin vakit dikkat et; sana kim hürmet ederse, sen de ona hürmet göster.
4111	küvezlenme elgirtg sala kirmegil elig alşu tutşu yime turmagıl	Kibirli olma, elini kolunu sallayarak girme; orada selâm verirken de fazla lâübâli hareketlerde bulunma.
4112	özüŋ oldurur erse ornuŋ bilin kişig satgamagıl siliglik kıhn	Oturduğun vakit yerini bil; insanları incitme; onlara karşı nazikâne muamele et.
4113	kakırma sen anda ya sudma katıg otunluk bolur bu kiterür tatıg	Orada gürültü ile boğazını temizleme ve tükürme; bu küstahlık olur ve hoş karşılanmaz.
4114	yana bagdaş ilme yanın yatmagıl ünün katgura sen katıg külmegil	Bir de bağdaş kurma ve yan yatma; yüksek sesle kahkaha atma.
4115	yana alma tırŋak adışma butuŋ ucuzluk tegürgey iletgey kutuŋ	Bir de tırnak kesme, bacaklarını yayıp-oturma; bu insanı itibardan düşürür ve ikbâle mâni olur.
4116	seniŋde ulugrak sözin sözlese sözüg barça kodgu anı tıŋlasa	Senden büyük biri söz söylerken, konuşmağı bırakıp, onu dinlemelisin.
4117	köni sözle sözni kızartgay eŋiŋ sözüg sözlemegil meger öz teŋiŋ	Doğru söz söyle, bu seni mesûd eder; söz söylerken de yalnız kendi haddin olan sözü söylemelisin.
4118	içip karşıka kirme özni tutun yaragsız bolur ol içigli otun	Sarhoş olarak saraya girme, nefsine hâkim ol; sarhoş insan küstah ve münasebetsiz olur.
4119	bu üç neŋ turur er küdezmese öz başın alsıkar terk eşit uş bu söz	insan kendisini gözetmezse, şu üç şey derhâl onun başını götürür, bu sözü dinle.
4120	birisi bu begler sözin tutgu beg küdezgü anı öz sevüg canı teg	Biri— bu beylerin sözünü sözlerin beyi olarak kabul etmeli ve onu kendi sevgili canı gibi tutmalıdır.
4121	ikinç yazmasa ilke tursa köni özin ked küdezse bu bulgak küni	İkincisi — dürüst olmalı ve memlekete sâdık kalmalı; karışıklık günlerinde kendisini iyice gözetmelidir.
4122	üçünç karşı içre köni tutsa öz yırak tutsa tenisiz yaragsızda köz	Üçüncüsü — saray içinde doğru hareket etmeli; uygunsuz ve yakışıksız işlerden uzak durmalıdır.
4123	bu üçte birisin kılıglı kişi neçe me bedük erse keslür başı	Bu üçünden birini yapan insanın, ne kadar büyük olursa-olsun, başı kesilir.
4124	adakın yorıglı ay kılkı tüzün ödi bolmagınça körünme özün	Ey saray içinde gezip-dolaşan, halım tabiatli insan, vakti gelmeden, huzura girme.
4125	kalı oldurur erse öz kur bulup okıp başlasa ötrü kirgil turup	Eğer kendi akranların ile oturuyorsan, çağırır-çağırmaz, yerinden kalk ve huzura gir.
4126	kaçan söz sorar erse begler saŋa uzatma sözüŋ ni ay ersig torca	Beyler sana bir şey sorarlarsa, ey cesur yiğit, cevap ver, fakat sözünü pek uzatma.
4127	ayıtsa ötüngil bilirin özüŋ sözin kesse kodgıl uzatma sözüŋ	Sorunca, kendi bildiğini arz et; sözünü keserse, bırak, sözüne devam etme.
4128	kalı aşka begler okısa sini edeb birle aş yi ked ögren munı	Eğer beyler seni ziyafete davet ederlerse, yemeği edep ile ye; bunu iyice öğren.
4129	oŋ elgiŋ bile sen kötürgil yigü bayat atı aşnu ayıt ay bügü	Yemeği sağ elin ile ye; ey hakîm insan, yemeğe besmele ile başla.
4130	kişi utrukı aşka sunma elig özüŋ utrukı aş yigil ay silig	Başkalarının önündeki yemeğe el uzatma; ey temiz kalpli insan, kendi önündeki yemeği ye.
4131	biçek tartma anda süŋük kemdime aşıg tartmagıl sen kişig ündeme	Orada bıçak kullanma, kemik sıyırma; başkalarına yemek uzatma ve buyur etme.
4132	teşi teg yimegil yime tavrakın silig bolma artuk tisi teg sakın	Yerken obur gibi yeme ve acele etme; fakat dişi gibi de fazla nazlanma.
4133	neçe me tok erse yigü beg aşı bu begler aşı ol agırlık başı	İnsan ne kadar tok olsa bile, beyin yemeğini yemelidir; bu beylerin yemeği ikbâlin başlangıcıdır.
4134	ne türlüg bu işke tegir erse öz bagırsaklıkın teg yaruk kılga köz	Her hangi bir işe memur edildiğin vakit, o işi can ve gönülden yap; bu seni mesûd eder.
4135	idi yakşı aymış biliglig kişi bu söz tutsa asgı sav altun tuşı	Bilgili insan çok güzel söylemiş; bu söze göre hareket eden kimse karşılığında saf altın bulur.
4136	kalı tegse beglik saŋa belgülüg bilig birle işlet işig ay külüg	Eğer sana gerçekten beylik nasip olursa, ey namlı, işi bilgi ile idâre et.
4137	kalı yavgu teŋsiz bolur erse sen vefa kıl neçe küç bulur erse sen	Eğer eşsiz yavgu olursan, ne kadar kuvvetli olursan-ol, hiç bir vakit sadâkatten ayrılma.
4138	apaŋ tegse emdi sü erki saŋa akı bol odug tur ay ersig toŋa	Eğer sana ordu başına geçmek kısmet olursa, ey merd yiğit, cömerd ol ve uyanık dur.
4139	tegir erse hil ya saŋa on 'otag elig targü malın kılıç tutgu yag	Sana takım veya on-otag rütbesi teveccüh ederse, malını dağıtıp, kılıç ve yaya sarılmalısın.
4140	vezirlik tegip bolsa elgiŋ uzun törü urma isiz silig bol tüzün	Vezirlik isabet eder ve eline iktidar geçerse, kötü kanunlar vaz'etme, dâima halım ve yumuşak ol.
4141	ögelik tegir erse öglengü ol yangılsa begi bu ayu birse yol	Birine öğelik kısmet olursa, o akıllıca hareket etmeli ve beyi yanıldığı vakit, ona doğru yolu göstermelidir.
4142	kalı kök ayukluk tegir erse kör özin ked küdezgü kutı badı kur	Eğer kök-ayukluk nasip olursa, insan kendisini çok iyi gözetmelidir; o saadet kemerini kuşanmış demektir.
4143	sü başı ya il başı bolsa özüŋ köni bol yiti tut kulakıŋ közüŋ	Eğer sen ordu veya eyâlet başına geçersen, doğruluktan ayrılma; kulağını keskin tut.
4144	özüŋ bolsa hacib orunç almagu çıgay tul yetimler sözin tıŋlagu	Eğer hâcib olursan, rüşvet almamalısın; fakir, dul ve yetimlerin arzularını dinlemelisin.
4145	agılıkka kılsa agıçı sini bütün çın bolup sen yorıgıl köni	Seni hazineye hazinedar yaparlarsa, itimat kazanmağa çalış; dâima doğru ve dürüst hareket et.
4146	bitigçi ılımga bolunsa özüŋ köŋül sırrı bek tut çıkarma sözüŋ	Eğer kendin kâtip veya sır-kâtibi olursan, gönül sırrını sıkı muhafaza et; ağzından söz kaçırma.
4147	bu ol atka tegmiş tapug kılguçı munıŋda narusı uda birgüçi	Asıl mansıp sahibi olan hizmetkârlar bunlardır; diğer hizmetkârlar ise, bunlara tâbi olurlar.
4148	bir ança yime bar takı işçiler töşekçi ya kuşçı yime aşçılar	Döşekçi, kuşçu ve aşçılar gibi, bâzı işçiler daha vardır.
4149	bu yaŋlıg tapugda yırak tur ereji birer ol kör emgek miŋe	Bu nevi hizmetlerden sen uzak dur; bunların huzuru az, fakat zahmeti çoktur.
4150	agırlık tilese özüŋke tuçı agırla kişig sen aya koptaçı	Kendin her vakit hürmet görmek istersen, ey yükselen insan, başkalarına da hürmet et.
4151	ulugug ulugla küdez hürmeti saŋa kelge devlet ulugluk kutı	Büyüğü büyük tut, onun itibarını gözet, sana da devlet ve ululuk saadeti gelir.
4152	negü tir eşitgil avuçga sözi avuçga sözi tutsa açlur közi	Dinle, atalarımız ne der; atalar sözünü tutan kimsenin gözü açılır.
4153	ulug hürmeti bar ajunda törü ulug kelse kopgıl adakın örü	Büyükler muhteremdir, bu dünya kanunudur; büyük gelince, ayağa kalk.
4154	yaraşur ulugka kiçig hürmeti ulug ma kiçigke kılur ok körü	Küçüğün büyüğe hürmet etmesi lâzımdır; büyük de küçüğe aynı şekilde mukabele eder.
4155	sözin kesti ögdülmiş aydı munu bu yaŋlıg bolur beg tapugçı unu	Öğdülmiş sözünü kesti ve:— işte bey böyle, hizmetkâr da öyle olur — dedi —
4156	men aydım eşittiŋ sen ögrendiŋ ul negü teg tapıngu tükel bildiŋ ul	Ben söyledim, sen dinledin ve işin esâsını öğrendin; nasıl hizmet edileceğini iyice anladın.
4157	bu yaŋlıg turur begke kılgu tapug tapug sinüse ötrü açar kut kapug	Beye yapılacak hizmet böyledir; hizmet makbule geçerse, ikbâl kapısı açılır.
4158	tusulgu tapug bu munı bilgü tap kalı bildiŋ erse özüŋ begke sap	Faydalı hizmet budur, bunu bilmek kâfidir; bunu öğrenirsen, sen de beyin yakını olabilirsin.
	ODGURMIŞ SU’ALİ ÖGDÜLMlŞKE	ODGURMIŞ'IN ÖĞDÜLMİŞ'E SUÂLİ
4159	yanut birdi odgurmış aydı bu söz eşittim men emdi aya edgü öz	Odgurmış cevap verdi:— Ey muhterem zat, ben şimdi bu sözleri dinledim — dedi —
4160	takı bir sözüm bar ayıtgu saŋa anı ma ayu birgil emdi marıga	Sana soracak bir sözüm daha var, onu da bana söyle.
4161	özüm kendke kirse ilig tapgıŋa baru turgu künde anıŋ kapgıŋa	Ben hükümdarın hizmeti için, şehre inersem, her gün onun kapısına gitmem icap edecek.
4162	negü teg yorıkın bilingü adaş tiriglik olardın turur ay kadaş	Orada insanların dostlukları ne gibi hareketleri ile belli olur; ey kardeş, bu hayat dâima onlar ile birlikte geçer.
4163	er at birle seksiz katılgu kerek olarka yarası tirilgü kerek	Hizmetkârlar ile, şüphesiz, münâsebetler kurmak ve onlar ile münâsip bir şekilde geçinmek lâzım gelecektir.
4164	munı ma ayu bir maŋa sen bu kün negü teg katılgu ukayın ögün	Bugün sen bunu da bana söyle; onlar ile nasıl münâsebetler kurmalıdır, bunu da iyice öğrenmiş bulunayım.