LXXIV. ODGURMIŞ'IN ÖĞDÜLMİŞ'E TAVSİYEDE BULUNDUĞUNU SÖYLER [ODGURMIŞ ÖGDÜLMİŞKE KİŊEŞ BİRMİŞİN AYUR]

No	Kutadgu Bilig	Türkiye Türkçesi
5721	yanut birdi odgurmış aydı kadaş eşitgil sözümni ay köŋli tudaş	Odgurmış cevap verdi ve: — Ey kardeş, sözümü dinle; ey gönlü gönülüme uyan—dedi —
5722	idi edgü niyyetni kılmış özüŋ bayat birsü tevfik yarutsu közüŋ	Sen çok iyi niyet etmişsin, Tanrı seni muvaffak ve mes'ûd etsin.
5723	bir ök türlüg ermez bu işke bilig büte türlüg iş bar tegürgü elig	Bu iş için tek bir bilgi kâfi değildir; bunun için dünyada yapılacak pek çok iş vardır.
5724	olarda biri bu ayayın eşit yaragı körüp bil sen ötrü iş it	Onlardan biri şudur, dinle, sana söyleyeyim; muvafık görürsen, düşün ve ona göre hareket et.
5725	bu kün anda turmak saŋa edgürek yana munda turmak maŋa edgürek	Bugün orada bulunmak senin için dana iyidir; burada durmak da benim için daha iyidir.
5726	seniŋdin bu kün ilke asgı öküş buzulsa asıg bolga kargış söküş	Memleket bugün senden çok istifâde görmektedir; bu faydaya halel gelirse, yerini lanet ve bed-duâ alır.
5727	ilig kıldı ilke kör elgiŋ uzun kılur sen kamug edgü atıŋ tüzün	Hükümdar sana memleket işlerinde salâhiyet verdi; sen iyiliklerin ve halım, selîm varlığın ile tanınmışsın.
5728	budun inçke tegdi itildi ili du’a birle tınmaz raiyyet tili	Halk huzura kavuştu ve memleket işleri düzene girdi; halk durmadan sana hayır-duâ etmektedir.
5729	negü tir eşitgil tusulur kişi tusulur kişi ol kişide başı	Başkalarına faydalı olan kimse ne der, dinle; başkalarına faydalı olan insan insanların başıdır.
5730	kişiler ara kör kişi ol bolur anıŋdın kişiler asıglar bulur	İnsanlar arasında insan olan kimse, başkalarına faydası dokunan kimsedir.
5731	asıgsız kişiler kişide tun asıglıg kişi asgı ilke tolur	Başkalarına faydası dokunmayan kimseler insanların menfurudur; faydalı insandan bütün memleket istifâde eder.
5732	njyet edgü kılsa koŋülde kişi ajunda tilek teg itildi işi	İnsan gönlünde iyi niyet besleyerek hareket ederse, o dünyada istediği her işte muvaffak olur.
5733	niyet edgü kılganka edgü bolur neçe kılmasa ol muyanın bulur	İyi niyetle hareket eden insan her vakit iyilik görür; niyetini tahakkuk ettiremese bile, bunun ecrini bulur.
5734	iminlik törü ilke inçlig turur ilig budnı sindin sevinçlig turur	Emniyet ve kanun memleketin huzurunu te'mîn eder; gerek hükümdar, gerek halk senden memnundurlar.
5735	törü öŋdi edgü uruldı tükel isiz yitti ilde kodup hile al	Her tarafta iyi kanun ve idare hâkim oldu; kötüler hiyle ve sahtekârlıklarını terk edip, ortadan kayboldular.
5736	bulaŋ kodup sen berü kelse sen ol işler buzulgay ökünç bulga sen	Sen bunları bırakıp, buraya gelirsen, bütün bu işler bozulur ve sen de peşiman olursun.
5737	yana tegşürülgey bu örtgdi törü buzuiga iliŋ kalmagay bir örü	Bu kanun ve nizam yine değiştirilir, memleket bozulur ve yaptıklarından hiç bir eser kalmaz.
5738	seniŋ ornuŋka bir isiz ornagay budunug ulıtgay bir inç ıdmagay	Senin yerine bir kötüsü geçer ve hiç kimseye rahat ve huzur yüzü göstermez.
5739	isiz yolka tartgay iligni isiz isizler işini tüzüp kodga iz	Kötü insan hükümdarı da kötülüğe sevk eder, kötülere hizmet eder ve böylelikle kötü bir iz bırakır.
5740	seniŋdin ayıtgay munı bir bayat bayat aytıgı bar yime edgü at	Bir olan Tanrı bunu sana soracaktır; Tanrı hesap soracaktır, bundan başka iyi bir ad bırakmak da vardır.
5741	isiz kılmagu hem törü urmagu isiz kılguçıka bolu birmegü	Kötülük yapmamalı, kötü kanun vaz' etmemeli ve kötülük yapanlara da uymamalıdır.
5742	negü tir eşit kükı köŋ i köni saŋa ötledi kör unıtma munı	Tabiati ve gönlü doğru olan insan ne der, dinle; bu senin için bir nasihattir, dikkat et ve bunu unutma.
5743	isizke katılma törü urma sen isiz kılguçıka bolu birme sen	Kötüye katılma ve kötü nizam kurma; kötülük yapana da müsamaha gösterme.
5744	özüŋ edgülük kıl törü edgü ur tiril iki ajun isiz körme sen	Sen iyilik yap, iyi nizam kur; her iki dünyada da kötülük görmeden, yaşa.
5745	bayat birdi tevfik saŋa edgüke kamug edgülükke sunup teggüke	Tanrı sana, iyilik yapmak ve her türlü iyiliklere erişebilmek için, tevfikini refik etmiştir.
5746	negüke buzar sen bu edgülerig saŋa yası teggey ay köŋli tirig	Bu iyilikleri niçin bozarsın, ey gönülü diri, bunun sana zararı dokunur.
5747	il asgın buzup sen öz asgıŋ kodup ne edgü tiler sen bu yirke udup	Memleket menfaatini tehlikeye düşürerek ve kendi menfaatini de bırakarak, buraya gelmekten ne gibi bir fayda umuyorsun.
5748	maŋa munda yigrek tidüki özüm ayayın saŋa men ay körklüg yüzüm	Benim için burasının daha iyi olduğunu sana anlatayım, ey güzel yüzlüm.
5749	özüm dünya devlet bolup körmedi tilek arzularka köŋül birmedi	Ben şahsan dünya ve devletin ne olduğunu görmedim, dilek ve arzulara da gönül vermedim.
5750	budun birle katlıp yorık tüzmedim ya begler bile men kılık bilmedim	Halk ile karışarak, hareketlerimi onlara uydurmamış olduğum gibi, beylerin maiyetinde yaşamanın usûl ve âdabını da öğrenmedim.
5751	özüm körmedi bu ajun malını ya edgü isiz bu kişi halını	Ben bu dünya malını görmediğim gibi, iyi veya kötü, bu insanların hâline de vâkıf değilim.
5752	bu halıg bilirde naru barsa men idi artak erdi tapug kod sa men	Bu durumu bile-bile ben oraya gider ve ibâdeti bırakırsam, çok fena bir iş yapmış olurum.
5753	kişi körmedük bolsa altun kümüş körüp bulsa kılkı kılur miŋ söküş	Altın ve gümüş görmemiş olan bir kimse bunları bulursa, onun tabiatı değişir ve kendi üzerine bin bir lanet çeker.
5754	negü tir eşit emdi şartlar başı ajun tezginigli hıtay arkışı	Şimdi dinle, tüccarlar ve dünyayı dolaşan Hıtay kervanları başı ne der.
5755	çıgayın tirilse kişi neŋsizin bayusa kodur ol kılınç edgüsin	Fakir ve zaruret içinde yaşayan bir kimse zenginleşirse, bütün iyi hareketlerini terk eder.
5756	çıgay bay bolup ol bayusa kalı anıŋdın kiter terk könilik yolı	Eğer bir fakir kimse servete kavuşursa ve zenginleşirse, doğruluk yolundan çabucak ayrılır.
5757	bu kut bulmaduk er kalı bulsa kut baru kılkı artar kılur ilke yut	Devleti görmemiş olan bir kimse saadete kavuşursa, onun tabiatı gittikçe bozulur ve memlekete felâket getirir.
5758	elig bulmaduk bulsa ilke elig uzatur budunka elig hem tilig	idarede bulunmamış bir kimse memleketin idaresini eline alırsa, hem eli hem de dili ile halka zulüm eder.
5759	sen emdi tükel dünya devlet yidiŋ köŋül bastıŋ arzu hava bekledi rig	Sen imdi dünya ve devletin her çeşidini elde ettin; gönlüne hâkim olarak, heva ve hevesine mâni oldun.
5760	közüŋ todtı köŋlüŋ yime amrulup yorır sen ilig birle edgü bolup	Gözün tok ve gönlün de huzur içinde, hükümdar ile birlikte, iyi yolda yürüyorsun.
5761	bu barça bayat fazlı erdi saŋa kamug edgülük birdi kızdı eŋe	Bunların hepsi sana Tanrının bir fazlıdır, o sana her türlü iyiliği vermiş ve seni sevindirmiştir.