XLV. HÜKÜMDAR KÜN-TOĞDI'NIN ODGURMIŞ'A İKİNCİ MEKTUBU GÖNDERDİĞİNİ SÖYLER [KÜN TOGDI İLİG ODGURMIŞKA İKİNÇ BİTİG IDMIŞIN AYUR]

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

Popüler Başlıklar

• A- (MENSUR MUKADDİME)

  BİSMİ'LLAHİ‘R-RAHMANİ'R-RAHİM  Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi ...
• B- (MANZUM MUKADDİME)

  Mısra (Kutadgu Bilig) Tercüme (Türkiye Türkçesi) ...
• XIX. AY-TOLDI HÜKÜMDARA DİLİN FAZÎLETİNİ VE SÖZÜN FAYDALARINI SÖYLER [AY TOLDI İLİGKE TİL ERDEMİN SÖZ ASIGLARIN AYUR]

  No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 955 ilig bir kün ay toldını ündedi orun birdi oldur tiyü imledi Hükümdar bir gün Ay...

C - BÂBLARIN FİHRİSTİ [FİHRİSTU’L-EBVAB]

Kutadgu Bilig Tercüme (Türkiye Türkçesi) 1. bab: tengri ‘azze ve cellening ögdisin ayur 01. bâb: Tanrı azze ve cellenin medhin...

Translate

• Ana Sayfa
• İçindekiler

Bu Blogda Ara

No	Kutadgu Bilig	Türkiye Türkçesi
3896	devat koldı kagaz yana ok ilig kalem aldı elgin bitidi bitig	Hükümdar kalem, kâğıt istedi; kalemi eline alıp, mektup yazdı.
3897	bayat atı birle sözüg başladı törütgen igidgen keçürgen tidi	Tanrı adı ile söze başladı: — Yaratan, besleyen ve göçüren odur — dedi.
3898	ayur miŋ sena ol ugan teŋrike ezel hükmi tegrür köni egrike	O kadir Tanrıya bin sena olsun, doğru ve eğriye ezel hükmünü o eriştirir.
3899	bir ol bir katıksız karıksız arıg yokug bar kılur ol kılur yok barıg	O bir tektir, temizdir; ona hiç bir şey katılmamış ve karışmamıştır; yoğu var eder ve varı da yok eder.
3900	bir ök bil tilin ög bütürgil köŋül tapug kıl köŋül til köni tut amul	Onu bir tek bil, ona hamd et ve gönülden inan; ibâdet kıl, imanın gıll-u-gîşten ârî olsun.
3901	negü kolsa kolmış tilekin bulur negüg bol tise ol tilemiş bolur	O ne irâde ederse, irâdesi yerini bulur; neye "ol" derse, o olur.
3902	tözü teprenürke tirilgü birür tiriglik tuşı bu ölüm ol ıdur	Bütün canlıların rızkını o verir; her kese hayatı verdiği gibi, ölüm de onun emri iledir.
3903	agırlık ucuzluk anıŋ hükmi ol ulugka kiçigke yime açsa yol	İzzet ve zillet, büyüğe ve küçüğe bu yollar onun hükmü ile açılır.
3904	tilemiş tilekin biliglisi yok yorıtur kazasın tıdıglısı yok	Onun dilediği şeyi bilen yoktur; ilâhî kazanın cereyanına kimse mâni olamaz.
3905	tümen miŋ selamım sevüg savçıka tegürsün bayatım köni yolçıka	Tanrı sevgili resule, o doğru yolu gösterene, yüz binlerce salât ve selâmımı eriştirsin.
3906	tözü işleriŋe yime ök selam tegürsün bayatım kesüksüz ulam	Tanrı onun bütün ashabına da, devamlı olarak, selâmlarımı ulaştırsın.
3907	iligdin öküş ögdi aytıg selam ıdur men saŋa ay ukuşı temam	Hükümdar seni çok öğerek, hatırını soruyor ve selâm gönderiyor, ey kâmil akıllı insan.
3908	köŋül aytu ıdtım bitidim bitig negü teg erür sen ay bilge tetig	Hatır ve gönül sormak üzere, sana mektup yazdım, ey zeki âlim, nasılsın ?
3909	saŋa ıdtım erdi kadaşıŋnı men tilekim ol erdi maŋa kelse sen	Sana kardeşini göndermiş ve senin bana gelmeni istemiştim.
3910	özüŋ taplamaduk berü kelmekirig maŋa tuşmakıŋ hem yüzüm körmekirig	Sen bana gelmeği, benimle buluşmağı ve yüzümü görmeği kabul etmemişsin.
3911	bitigke yanut söz bitimiş özüŋ tilin me kadaşıŋ tegürdi sözüŋ	Mektuba karşı bir cevap yazmışsın, kardeşin ağızdan söylediklerini de nakletti.
3912	okıdım bitigiŋ ukuldı bu söz sözümni eşitgil kaçurmagıl öz	Mektubunu okudum, sözlerin anlaşıldı; fakat benim sözümü de dinle, kendini gizleme.
3913	şekerde süçigrek söz ıdtım saŋa aguda açıg keldi yaŋı maŋa	Sana şekerden daha tatlı söz gönderdim; karşılığı bana zehirden daha acı olarak geldi.
3914	eşitgil yana bu meniŋ sözlerim köŋülke alın ay bagırsak erim	Benim bu sözlerimi de bir kere dinle; ey temiz kalpli insan, bunları iyice düşün.
3915	özüŋ koldı erse bu zahid atın atıŋ boldı zahid özüŋ tag katın	Sen bu zâhid adını istediğin için, adın zâhid oldu ve kendin de dağlara çekildin.
3916	bu çav birle atıŋ yadıldı köre beçtük belgü boldı kişiler ara	Bu şöhret ile adın yayıldı ve bütün insanlar arasında alem oldu.
3917	tapug kılmışıŋ barça atıŋ üçün yava kılmagıl sen öz ülgüŋ küçün	Senin ibâdet ile meşgul olman hep bu ad içindir; sen zorla kendi nasibini böyle heder etme.
3918	budun közi tegse tapugka kalı buzuldı bu tapguŋ yıkıldı ulı	Eğer ibâdet halkın gözü önünde yapılırsa, bu ibâdet esassız ve mânâsız olur.
3919	bayat tapgı barça kerek örtügün açılmasa halkka bu örtüg bu kün	Tanrıya yapılan bütün ibâdetler gizli yapılmalı ve bu örtü bugün de her kese açılmamalıdır.
3920	bayat kizledi kör sevügrek kulın bu kullar ara halk tanumaz tilin	Tanrı sevdiği kullarını gizlemiştir; halk bu kullar arasında onları tanıyamaz.
3921	öz özin me ol kul bilümez bakın yagımu bayatka bilemü yakın	Böyle bir kul da kendisi Tanrıya düşman mıdır, yoksa yakın dost mudur, bunu kendisi bilemez.
3922	berü kel ulus kend içinde tiril sini bilmesü halk katılgıl karıl	Buraya gel, kasaba ve şehir içinde yaşa; sen halk arasına katıl ve karış, onlar da senin kim olduğunu bilmesinler.
3923	halal dünya kazgan özüŋni yitür todur aç yalıŋnı hem oprak bütür	Helâl dünya malı kazan, kendine sarf et; açları doyur ve çıplakları giydir.
3924	halal dünya bulsa kişi edgüsi bulur iki ajun yigü kedgüsi	Helâl dünya malına sahip olan insan her iki dünyaya nail olur; onun yiyeceği ve giyeceği eksik olmaz.
3925	bu sözni eşit ay maŋa kelmedük negü tir arıg bilge bagı bedük	Ey bana gelmek istemeyen, bu sözü dinle; temiz bilgili ve büyük bir hulûs sahibi insan ne der.
3926	tuşar erse dünya kalı edgüke yarar iki ajun yigü kedgüke	Eğer dünya malı iyi insana rastlarsa, o her iki dünyada rahat ve huzur te'min eder.
3927	bulup dünya malın yiyü bilmese sakış tegdi ülgi agır yüdgüke	Dünya malını bulup da, onu yemesini bilmeyenin nasibi, yüklenmesi güç olan bir hesaptan ibarettir.
3928	bayat kullarında tusul ay bügü kişike tusulur erig er tigü	Ey hakîm, Tanrının kullarına faydalı ol; insanlara faydalı olan kimselere ancak insan denilir.
3929	sini men müsülman tususı üçün okır men bu yirke ay zahid küçün	Ey zâhid, ben seni Müslümanların istifâdesi için, ısrarla buraya çağırıyorum.
3930	berü kel tusulgıl kişike yara tusulmaz ölüg ol tirigler ara	Buraya gel, insanlara faydalı ol; faydasız kimse diriler arasında bir ölüdür.
3931	öz asgm tilegli kişimü bolur kişi ol bolur kör il asgın kolur	Kendi menfaatini güden insan mı olur; insan olan halk menfaatini güder.
3932	akılıp ol ermez üleşe nerçin akı ol yulug kılsa canın tenin	Mal dağıtmak cömerdlik değildir; asıl cömerd insan, canını, tenini feda eden insandır.
3933	bagırsak ol ermez özin beklese bagırsak ol ol kör kişig edlese	Kendisini koruyan kimse merhametli değildir; merhametli insan başkalarının iyi olmaları için çalışan kimsedir.
3934	kişi edgü tirler bu edgü kayu maŋa ayu birgil ay bilge bügü	İyi insan derler, bu iyi insan nerede; ey âlim hakîm, bana haber ver.
3935	kişi edgü tirler bu edgü kim ol bu edgü kişi muŋda erke em ol	iyi adam derler, iyi adam kimdir; iyi adam derdi olanlara deva olan kimsedir.
3936	ay köŋli süzük er ay bilgi öküş baka kör bu sözke yetürgil ukuş	Ey duru gönüllü insan, ey bilgisi çok olan, dikkat et ve bu söz üzerinde düşün.
3937	bu aymış sözüm çın erürmü köre çın erse hava bas berü kel tura	Bu söylediğim doğrumu, bir bak; doğru ise, nefsine hâkim ol, buraya gel ve burada yaşa.
3938	uzun sözlese söz irinçig bolur ukuşlug kişiler sözüg az kılur	Söz uzun olursa, bıktırır; akıllı insanlar sözü kısa keserler.
3939	bu söz tap kıl emdi adın sözleme ukuşka biligke tilin özneme	Bu sözü şimdi kâfi gör ve başka bir şey söyleme, akıla ve bilgiye karşı itiraz etme.
3940	takı ma negü erse kalmış sözüm kadaşıŋ tegürgey tutuzdı özüm	Daha başka, kalan ne gibi sözüm varsa, kardeşime emânet ettim, o sana ulaştıracaktır.
3941	tüketti bitig türdi badı katıg kalık tanı esti kurıttı hatıg	Mektubu tamamladı, dürdü ve iyice bağladı; havadan serin bir esinti esti ve yazıyı kuruttu.
3942	kötürdi bitig kör öze tamgalap sunup birdi ögdülmiş aldı ulap	Üzerini mühürleyip, mektubu eline aldı ve uzattı; Öğdülmiş aldı.
3943	yana aydı ilig ay ögdülmişe bitig bir yime ay tilin bilmişe	Hükümdar devam etti: — Ey Öğdülmiş, mektubu götür ve bildiklerini de ağızdan söyle — dedi —
3944	kalıglan yaragı ne erse takı anı kıl anı kend uluşka okı	Daha ne lazımsa, onu da yap; gayret et, onu kasabaya ve şehre getirmeğe çalış.
3945	tileki ne erse bu yirke kelip anı men bireyin itigin kılıp	Buraya gelince, ben ona lâzım olan her şeyi yapar ve bütün arzularını yerine getiririm.
3946	ilel tip turup çıktı ögdülmişe yorıp keldi evke ol edgü işe	Öğdülmiş, o iyi arkadaş — Baş üstüne ! — diyerek, kalkıp çıktı ve yürüyerek, evine geldi.
3947	tegip tüşti oldurdı evke kirip yidi içti tındı bir ança serip	Gelip eve girdi; oturdu; yedi, içti ve bir müddet istirahat etti.
3948	yüzin kizledi yirke rumi kızı ajun kırtışı boldı zengi yüzi	Rûmî kızı yüzünü yere gizledi, dünyanın yüzü zenci derisi gibi oldu.
3949	kalık bütrü tuttı kara kuş öŋi ajun barça toldı kara kuş yüŋi	Hava tamamiyle kara-kuş rengini aldı, bütün dünya kara-kuş tüyü ile doldu.
3950	töşek koldı yattı sakındı özün negü sözlegüsi kadaşı közün	Yatak istedi, yattı; kardeşi ile karşılaşınca, neler söyleyeceğini uzun uzun düşündü.
3951	udup bardı azrak odundı yana öçükmiş kömür teg karaŋku tüne	Bir az uykuya daldı, tekrar uyandı; gece, sönmüş kömür gibi, karanlık idi.
3952	usı uçtı koptı adakın örü kara tün kötürmiş etekin örü	Uykusu kaçtı, ayağa kalktı; karanlık gece eteğini yukarı kaldırdı.
3953	yaşık koptı yirdin kötürdi başın yanık yüz küler teg yirişti tisin	Güneş yerden kalktı, başını kaldırdı; sevgili yüzün tebessümü gibi parlak dişleri gözüktü.
3954	kopup yundı kıldı yana taŋ namaz yime turdı ança du’a kıldı az	Kalkıp yıkandı, sabah namazını kıldı; namazdan sonra da bir müddet oturup, duâ etti.
3955	atın tuttı terkin bir oglan bile turup çıktı evdin sevünçün küle	Bir uşağa çabucak atını hazırlattı ve neş'e içinde evinden çıktı.
3956	barıp tegdi erse kadaşka yakın yırak tüşti attın küdezdi hakın	Kardeşinin evine yaklaşınca, onun hatırını sayarak, bir az uzakta atından indi.
3957	yorıp bardı akru tokıdı kapug kadaşı örü turdı kodtı tapug	Yürüyerek vardı ve yavaşça kapıyı çaldı; kardeşi ibadetini bırakıp, ayağa kalktı.
3958	kapug açtı terkin ol utru çıkıp selam kıldı tuttı kör elgin alıp	Hemen kapıyı açtı, çıkıp selâm verdi; müsâfaha ettiler.
3959	yana kirdi odgurmış elgin tutup orun kıldı törde agırlap öpüp	Odgurmış onun elini tutup, içeri girdi; ona hürmetle baş-köşede yer gösterdi.
	ODGURMIŞ SU’ALİ ÖGDÜLMİŞKE	ODGURMIŞ'IN ÖĞDÜLMİŞ'E SUÂLİ
3960	ayur ay kadaşım nelük emgediŋ yana ok maŋa sen tekin kelmediŋ	Sonra dedi: —Ey kardeşim, neye zahmet ettin; bu defa da sen bana her hâlde boşuna gelmedin.
3961	kese sözledim söz eşittiŋ anı nelük emgetür sen küçeyü mini	Sana kat'î sözümü söyledim, sen bunu duydun; neden beni ısrarla bu işe zorluyorsun.
3962	negü tir eşitgil bilig birgüçi sınap edgü isiz kişig bilgüçi	Bilgi veren, tecrübe ile iyi ve kötü kimseleri ayırt eden insan ne der, dinle.
3963	kişike sınagı bir ek körse tap tilek bilgüke bir tilin yörse tap	İnsanı tecrübe etmek için, onu bir defa görmek kâfidir; arzusunu anlamak için, onun bir kaç sözü kâfidir.
3964	bakır altunug er körüp bilmese alıp azkına bir taşıg sürse tap	Eğer insan bakır ile altını görüp, tefrik edemezse, bunun için bir taş alıp, azacık sürtmek kâfidir.
	ÖGDÜLMİŞ CEVABI ODGURMIŞKA	ÖĞDÜLMİŞ'İN ODGURMIŞ'A CEVABI
3965	yanut birdi ögdülmiş aydı kadaş martla buşmagıl sen köŋül kılma baş	Öğdülmiş cevap verdi ve: — Kardeşim, bana gücenme, gönlünü yaralama — dedi —
3966	tapugçı köz açsa begini körür negü aysa begler anı ok kılur	Hizmetkâr gözünü açınca, karşısında beyini görür; beyler ne emrederlerse, onu aynen yerine getirir.
3967	iligke bitigin tegürdüm sözüŋ tilin me negü aydı erse özüŋ	Hükümdara mektubunu verdim ve söylediklerini de kendisine olduğu gibi anlattım.
3968	sözüŋ ke yanut kıldı ıdtı bitig çıkardı bitig birdi elgin tetig	Bunlara cevap verdi ve mektup gönderdi. — Mektûbu çıkarıp, eli ile uzattı.
	ODGURMIŞ SU’ALİ ÖGDÜLMİŞKE	ODGURMIŞ'IN ÖĞDÜLMİŞ'E SUÂLİ
3969	bitig aldı odgurmış açtı turup okıdı bitigin sakındı körüp	Odgurmış mektubu aldı ve açtı, okudu; bakıp kendi kendisine düşündü.
3970	ayur ay kadaşım ne erki igiŋ mini munça yavlak ederdi begiŋ	Sonra: —Ey kardeşim, senin ne eksiğin var ki, beyin beni bu kadar ısrarla takip ediyor — dedi.