Kayıtlar

C - BÂBLARIN FİHRİSTİ [FİHRİSTU’L-EBVAB]

Kutadgu Bilig Tercüme (Türkiye Türkçesi) 1. bab: tengri ‘azze ve cellening ögdisin ayur 01. bâb: Tanrı azze ve cellenin medhini söyler. 2. bab: yalavaçımız ulug muhammed-i mustafa ögdisin ayur 02. bâb: Peygamberimiz ulu Muhammed Mustafanın medhini söyler. 3. bab: yalavçımıznıng tört işlerining ögdisin ayur 03. bâb: Peygamberimizin dört arkadaşının medhini söyler. 4. bab: yaz faslın bugra han ögdisin ayur 04. bâb: Yaz faslını ve Buğra Han'ın medhini söyler. 5. bab: yiti yulduz on iki ükekni ayur 05. bâb: Yedi seyyare ve on iki burcu söyler. 6. bab: yalnguk oglı agırlıkı ukuş bilig birle erdükin ayur 06. bâb: İnsan oğlu hürmetinin anlayış ve bilgiden ileri geldiğini söyler. 7. bab: til erdemin münin asıgın yasın ayur 07. bâb: Dilin meziyet ve kusurunu, fayda ve zararını söyler. 8. bab: kitab idisi öz ‘uzrin ayur 08. bâb: Kitap sahibi kendi özrünü söyler. 9. bab: edgülük kılmışka öt sav erig tutuzur 09. bâb: İyilik yapm...

E - İLAVELER

Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi I. YİGİTLİKKE AÇIP AVUÇGALIKIN AYUR I. GENÇLİĞİNE ACIYARAK, İHTİYARLIĞINI SÖYLER 6521. yorıglı bulıt teg yigitlikni ıdtım tüpi yil keçer teg tiriglik tükettim Gençliğimi, geçen bulut gibi, geçirdim; ömrümü fırtına sür'ati ile tükettim. 6522. isizim yigitlik isizim yigitlik tuta bilmedim men sini terk kaçıttım Yazık gençliğime, gençliğime yazık; ben seni tutmasını bilmedim, çok çabuk elden kaçırdım. 6523. yana kelgil emdi yigitlik manga sen ayada tutayın agı çuz töşettim Ey gençlik, sen bana şimdi tekrar gel; ben seni el üstünde tutayım; bak, senin için ipekliler ve sırmalar döşettim. 6524. isiz bu yigitlik kanı kança bardı tilep bulmadım men neçe me tilettim Yazık bu gençliğe, hani, nereye gitti; ne kadar arayıp, arattımsa da bulamadım. 6525. tiriglikke tatgı süçig can sevinci yigitlik teg edgü yok ermiş ayıttım Sordum, gençlik kadar hayata zevk veren ve tatlı canı mes'ûd eden iyi bir şey yo...

LXXXV. HÜKÜMDARIN ÖĞDÜLMİŞ'E BAŞ-SAĞLIĞI DİLEDİĞİNİ SÖYLER [İLİG ÖGDÜLMİŞKE TA‘ZİYET KILMIŞIN AYUR]

No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 6304 eşitti ilig keldi evdin turup angar ta‘ziyet kıldı könglin urup Hükümdar bunu haber alınca, saraydan kalkıp, Öğdülmiş'in yanına geldi; ona gönülden baş-sağlığı diledi. 6305 ilig aydı öglen ay ögdülmişe du’a birle itgil angar sen işe Hükümdar : — Ey Öğdülmiş, mâkûl ol; sen duâ ile ona yardım etmeğe çalış — dedi — 6306 bayat yarlıkasu ol odgurmışıg keçürsü anıngdın yazuk kılmışıg Odgurmış'a Tanrı rahmet eylesin ve onun bütün günahlarını affetsin. 6307 bu kadgu üçün birsü tengri muyan bayattın sevinç bul tamudın aman Tanrı sana bu felâketin ecrini versin; Tanrı senden razı olsun ve cehennemden korusun. 6308 kapug beklemiş sen yime yol kesip yüzüng kizlemiş sen tilin söz basıp Sen yolunu kesmiş ve kapını kapamışsın; yüzünü gizlemiş, ağzını kilitlemişsin. 6309 seningdin yaramaz bu yanglıg kılık ukuşlug yorımaz bu yolca yorık Böyle bir hareket sana yakışmaz; akıllı ins...

LXXXIV. ÖĞDÜLMİŞ'İN ODGURMIŞ İÇİN MATEM TUTTUĞUNU SÖYLER [ÖGDÜLMİŞ ODGURMIŞKA YAS TUTMIŞIN AYUR]

No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 6299 turup bardı kördi kadaşı gürin kuçup yıgladı yaşı saçtı barın Kalkıp gitti ve kardeşinin mezarını gördü; onu kucaklayıp, ağladı ve göz yaşlarını döktü. 6300 ayur ay kadaşım manga bak turup üdiklerim uçsun yüzüngni körüp Ey kardeşim, kalkıp bana bir bak, yüzünü göreyim de hasretim dinsin — dedi — 6301 küsep keldim erdi sini körgeli nelük kizleding yüz manga kelgeli Buraya seni görmek arzusu ile gelmiştim; benden neden yüzünü gizledin. 6302 ay könglüm talusı sevüg canka can seningsiz negü teg tirilsü revan Ey gönlümün tacı, sevgili cana can; sensiz bu fâni can nasıl yaşasın. 6303 tüşümdemü kördüm sini men yatıp körürde yitürdüm yıradıng batıp Seninle geçen hayatımız bir rüyamı idi : görürken kaybettim; sen gözlerimden silinip, benden uzaklaştın. [metin eksik ] [Metin eksik]

LXXXIII. KUMARU'NUN ÖĞDÜLMİŞ'E BAŞ-SAĞLIĞI DİLEDİĞİNİ SÖYLER [KUMARU ÖGDÜLMİŞKE TA‘ZİYET KILMIŞIN AYUR]

No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 6293 kumaru tegip tıdtı aydı serin bayat hükmi tapla kongül ög tilin Kumaru onun feryâdlarına mâni olmağa çalıştı: — Sabırlı ol, Tanrının hükmüne gönlünle, aklınla ve dilinle rıza göster — dedi — 6294 tözüke turur bu ölüm kelgü kün ol öldi sen emdi ölümke anun Her kes için bu ölümün geleceği bir gün vardır; o öldü, şimdi de sen ölüme hazırlan. 6295 negüke kılur sen sıgıt ay un kim urdı ya kim sökti ne ol kon Ey oğul, niçin ağlıyorsun; sana vuran, söğen kim, kimden ne zarar gördün? 6296 bayat birdi erdi angar can revan yana yandru aldı çıkıp bardı can Bu fâni canı ona Tanrı vermişti, şimdi bunu gen aldı ve can da çıktığım. 6297 ol evre yana yangu ermez berü sanga hem manga bargu terk ol naru O bir daha geri dönecek değildir; kısa bir zaman sonra, sen de ben de oraya gideceğiz. 6298 ayur tur kadaşıng gürin körgile ziyaret kılıp sen yana yangıla Bir de ilâve etti : — Kardeşinin ...

LXXXII. KUMARU ÖĞDÜLMİŞ'E ODGURMIŞ'IN ÖLDÜĞÜNÜ SÖYLER [KUMARU ÖGDÜLMİŞKE ODGURMIŞNING ÖLMİŞİN AYUR]

No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 6286 kadaşı müridi kumaru çıkıp selam kıldı ötrü közi yaş saçıp Kardeşinin müridi Kumaru çıkıp, onu göz yaşlan ile karşıladı. 6287 yorıp keldi utru ayur ay kadaş muyan birsü tengri köngül kılma baş Ona yaklaşarak : — Ey kardeş, gönlün yaralanmasın, sabırlı ol; Allah ecrini ihsan eder — dedi — 6288 kadaşıng keçip bardı kodtı ajun sen incin tirilgil yaşagıl uzun Kardeşin göçtü-gitti, bu dünyayı terk etti; Tanrı sana sağlık ve uzun ömürler versin. 6289 ulıma sen emdi seringil tıdın tirigke çıkış yok ölümde adın Şimdi sen ağlayıp-inleme, sabret, kendine hâkim ol; hayatta bulunanlar İçin, ölümden başka çıkar yol yoktur. 6290 toguglı ölür ök sevüg can barur kerek beg kerek kul ne savcı kalur Her doğan ölür, sevgili can gider; dünyada ne bey, ne kul, ne de peygamber kalır. 6291 bizinge anunmış turur bu ölüm ölümke itig yok azu berk tolum Bu ölüm bizim içinde hazırlanmıştır; ölüme ka...

LXXXI. ODGURMIŞ'IN ÖĞDÜLMİŞ'E NASÎHAT ETTİĞİNİ SÖYLER [ODGURMIŞ ÖGDÜLMİŞKE PEND BİRMİŞİN AYUR]

No Kutadgu Bilig Türkiye Türkçesi 6087 sözüm bu usal bolmagıl ay kadaş isizke tiriglik yava kılma yaş Sözüm şudur: Ey kardeş, gâfil olma, hayatı ve ömrü fenalıkla boşuna geçirme. 6088 köni bol yitürme könilik yolın bu yol iltge arzu tilekke biün Dürüst ol, doğruluk yolundan ayrılma; bil ki, insanı dilek ve arzularına bu yol ulaştırır. 6089 bagırsak bolun barça tınlıg öze tapug kıl bayatka köngül til tüze Her mahlûka karşı merhametli ol, gönülün ile dilini bir ederek, Tanrıya ihlâsla ibâdet kıl. 6090 sakınç kısga tutgıl tapug kıl uzun iverde amul bol buşarda tüzün Dünya düşüncesini kısa tut, ibâdeti uzun; acele ederken, sakin ve hiddetlenirken de, halîm ol. 6091 ölümüg unıtma itiging kılın özüngni unıtma tüp aşlıng bilin Ölümü unutma, bunun hazırlığını gör; kendini unutma, aslını ve menşeini bil. 6092 karagurma dünyaka sukluk kılıp kalır bu barır sen ökünçün ulıp Dünyaya tamah ederek, ruhunu karartma; dünya ka...